Czym NIE Jest Zarządzanie Łańcuchem Dostaw

Zgodnie z APICS (The Association for Operations Management), zarządzanie łańcuchem dostaw (Supply Chain Management, SCM) to proces planowania, implementacji oraz kontroli efektywnego przepływu towarów, usług i informacji od punktu początkowego aż do punktu końcowego, w celu zaspokojenia potrzeb klientów. Zarządzanie łańcuchem dostaw obejmuje koordynację i integrację różnych procesów, firm i partnerów działających w ramach łańcucha dostaw, w celu osiągnięcia efektywności operacyjnej, redukcji kosztów, poprawy jakości, zwiększenia elastyczności oraz zaspokojenia wymagań rynkowych.

Warto podkreślić, że angielskie słowo supply w wyrażeniu supply chain management oznacza podaż, a nie, jak to u nas przyjęło się, dostawy. Gdybyśmy zamienili w angielskim supply na demand, nie zmieniłoby to w żaden sposób znaczenia tego wyrażenia. U nas musiałoby powstać sformułowanie - zarządzanie łańcuchem zapotrzebowania, co nie jest tożsame z dostawami, chociaż lepiej oddaje naturę supply chain management . Ta mała dygresja ma na celu skłonić do refleksji i wprowadzić odrobinę "myślenia poza pudełkiem" w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw.

W moim odbiorze na naszym rodzimym podwórku, zarządzanie łańcuchem dostaw skupia się na dwóch filarach: logistyce i zakupach. Nie jest to dziwne, ponieważ są to obszary, które potrafią generować bardzo duże oszczędności dla organizacji.

Główne obszary zarządzania łańcuchem dostaw według APICS to:

• Planowanie popytu: Przewidywanie przyszłego zapotrzebowania na produkty i usługi w celu efektywnego planowania produkcji i zaopatrzenia.

• Planowanie podaży: Planowanie dostaw materiałów i komponentów w odpowiedniej ilości i czasie, aby zapewnić płynność produkcji.

• Planowanie produkcji: Koordynacja procesów produkcyjnych w taki sposób, aby produkty były wytwarzane zgodnie z zapotrzebowaniem i minimalizując zbędne zasoby.

• Zarządzanie zapasami: Kontrola poziomu zapasów surowców, półproduktów i gotowych produktów w celu zminimalizowania kosztów przechowywania i zapewnienia dostępności.

• Logistyka dystrybucji: Planowanie i organizacja procesu dystrybucji oraz dostarczania produktów do klientów w sposób efektywny i terminowy.

• Zarządzanie informacjami: Gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji w łańcuchu dostaw w celu usprawnienia procesów i podejmowania decyzji.

• Współpraca z partnerami: Współpraca i koordynacja działań z partnerami biznesowymi, dostawcami i odbiorcami w celu osiągnięcia synergii i optymalizacji całego łańcucha dostaw.

Jak widać, według standardu, wszystko zaczyna się od planowania na poziomie popytu (demand) i podaży (supply), a dopiero cyfry uzgodnione na tym poziomie w procesie S&OP dla rodzin produktów, wzmocnione przez algorytmy APS/DRP/ERP, kaskadowo spływają w dół łańcucha, zgodnie z hierarchią planowania i kontroli produkcji.

Efektem tego przepływu informacji jest sygnał dla logistyki i zakupów, ile czego kupić, przewieźć i zmagazynować. Odpowiednia praca w obszarze planowania potrafi dostarczyć przewagi konkurencyjne i efekty, które z poziomu logistyki i zakupów są nieosiągalne.

Naturalnie, samo planowanie też nie jest najważniejsze. W obszarze SCM znajduje się miejsce dla R&D, Marketingu, Sprzedaży, Finansów oraz szeroko pojętych Operacji (produkcja, jakość, lean, itd.). Nie obędzie się też bez master danych oraz szeroko pojętego IT, ponieważ rozwój SCM napędzany jest przez rozwój technologii. Współczesne narzędzia IT, takie jak systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP), systemy planowania wymagań materiałowych (MRP), zaawansowane algorytmy optymalizacji i analizy danych, pomagają w osiąganiu lepszej przewidywalności, efektywności i reaktywności na zmiany rynkowe.

Na koniec najważniejsza jest współpraca z naszymi partnerami, zarówno w górze łańcucha (dostawcy), jak i w dole (klienci). Oczywiście, wszystko to powinno odbywać się z poszanowaniem dla środowiska, bezpieczeństwa i ludzi zaangażowanych w całym łańcuchu.

Jak widać, zarządzanie łańcuchem dostaw to kompleksowy proces, który angażuje wiele obszarów i wymaga konstruktywnego spojrzenia zarówno na własną organizację, jak i na wszystkie nas otaczające oraz na ich dostawców i klientów. Warto wspomnieć, że często te obszary/organizacje nie mówią "wspólnym językiem" pod względem danych, celów i kultury organizacyjnej. Oznacza to, że funkcjonują w swoich "silosach" i uzyskanie lepszego przepływu w całym łańcuchu wymaga nieustannego pokonywania oporu przed zmianą w organizacjach, działach i osobach. To wyzwanie może prowadzić do opóźnień, niejasności i błędów. Dlatego właśnie wdrażanie strategii zarządzania łańcuchem dostaw często wymaga transformacji kulturowej, zmiany procesów i komunikacji oraz wykorzystania narzędzi, które wspierają współpracę i integrację między różnymi podmiotami.

Zarządzanie łańcuchem dostaw NIE jest ściśle związane z jedną funkcją w organizacji. To zarządzanie wieloma procesami, mające na celu zapewnienie niezakłóconego przepływu wartości dodanej dla klienta, jednocześnie dążąc do optymalizacji marży na każdym poziomie łańcucha.

Podsumowując, skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw jest kluczowe dla osiągnięcia sukcesu w biznesie. Planowanie, wydajność, współpraca, optymalizacja procesów i kosztów to podstawowe elementy, które powinny być uwzględnione w strategii zarządzania łańcuchem dostaw. Implementacja najlepszych praktyk z tej dziedziny przyczyni się do zwiększenia efektywności działania firmy i poprawy relacji z klientami.

Efektywnie działający specjalista z tej dziedziny może przynieść wiele korzyści, w tym poprawę jakości obsługi klienta, zwiększenie konkurencyjności, optymalizację kosztów oraz lepsze wykorzystanie zasobów. Dzięki tak szerokiemu spojrzeniu na tę dziedzinę, jesteśmy w stanie zrozumieć, że zarządzanie łańcuchem dostaw to złożony, dynamiczny proces, który stale się rozwija i dostosowuje do zmieniających się warunków rynkowych i technologicznych.